معرفی عناصر و اجزای تایپوگرافی + عکس

ارسال توسط اسماعیل بیگدلی

در تاریخ مهر 11, 1402

اگر به خوشنویسی و یا تایپوگرافی علاقه مند هستید و در این زمینه ها فعالیت می‌کنید این پست برای شما است. در این مطلب به معرفی عناصر و اجزای تایپوگرافی خواهیم پرداخت که برای هنرمندان، گرافیست ها و بسیاری از هنرمندان و هنرجویان میتواند مفید باشد. به عنوان یک هنرمند و یا هنرجو باید بدانید که یک حرف، کلمه و یا نوشته از چه اجزایی تشکیل شده است. سعی کرده ام عناصر و اجزای تایپوگرافی را با به طور کامل و با دقت بالا جمع آوری کنم. هر یک از عناوین همراه با ترجمه و معنی فارسی است. این عناصر ویژه سبک خاصی نیست و بسیاری از آن ها در تمامی سبک های خوشنویسی مشترک هستند.

جدول زیر مجموعه ای از عنوانین مهم اجزای تایپوگرافی است که بر اساس حروف الفبا مرتب شده است. تصاویر مربوط به اجزای تایپوگرافی در انتهای مطلب قرار داده شده است.

نام انگلیسی	نام فارسی	توضیحات
Aperture	دیافراگم، دهانه	فضای منفی نیمه محصور و تا حدودی گرد در برخی حروف مانند n، C، S، قسمت پایینی e یا قسمت بالایی یک a دو طبقه
Apex	قله	نقطه ای در بالای یک حرف که دو خط به هم می رسند، به عنوان مثال در حرف A (به بالاترین نقطه انحنای حروفی مثل n نیز گفته می‌شود)
Arm	بازو	قسمتی مستقیم یا منحنی از یک حرف است که به سمت بالا یا بیرون کشیده می‌شود، در یک انتها متصل و در انتهای دیگر آزاد است.(تقریبا برعکس ران leg ، در حروف k و T وجود دارد)
Ascender	بخش پایین رونده	بخشی از حروف که به سمت پایین خط پایه حرکت میکنند (در حروف پایین رونده مثل j و g )
Ascender Line	خط فراز	خطی که حروف بالارونده (مثل h و b) تا آنجا بالا می‌روند.
Ascenders	حروف بالارونده	حروف l,h,k,b,f که بخشی از آن ها بالاتر از خط میانه است.
Axis	محور	محور بخش اصلی حروف است که باید همراستا با زاویه خط باشد.
Ball (Terminal)	پایانه گلوله ای	در برخی فونت ها به پایانه هایی گفته می‌شود که شبیه یک دایره توپر هستند
Banner	بنر	به بخشی از حروف بزرگ گوتیک گفته می‌شود که به بالا و سمت چپ برخی حروف مثل B اضافه میشوند
Barb	نیش	یک سریف (سرکش) نوک تیز بر روی برخی از خطوط منحنی. به عنوان مثال، در حروف C و G (تقریبا شبیه به پایانه منقاری شکل است)
Base Line	خط پایه	خطی که اکثر حروف بر روی آن قرار می‌گیرند.
Beak (Terminal)	پایانه منقاری	در برخی سبک ها به پایان حروفی مثل s یا گوشه و بالای حرف T که شبیه به منقار است گفته می‌شود
Blob	حباب	متضاد خط تیز است که در پایان حروف برخی از سبک های خوشنویسی مثل گوتیک و ایتالیک اضافه می‌شود. بهتر است خط پایانی حروف تیز باشد نه حبابی شکل
Border	حاشیه، کادر	طرحی ساده و یا تزئینی که در اطراف نوشته و یا یک یا چند وجه آن اضافه می‌شود
Bowl	کاسه	حرکتی است که یک فضای منحنی محصور ایجاد می‌کند، مانند حروف d، b، o، D و B.
Cap(Capital) Height	ارتفاع حروف بزرگ	ارتفاع حروف بزرگ سبک نوشتاری مشابه را اندازه میگیرد
Capital Letters	حروف بزرگ	حروف بزرگ الفبا
Character	کاراکتر	هر چیزی که فضایی را در یک نوشته اشغال کند (شامل حروف، اعداد، علائم و حتی فاصله)
Collide	به هم خوردن	محلی که دو حرف به یکدیگر برخورد کنند
Counter	فضای محصور	فضای محصور در حروفی مانند B، d، e و o.
Crossbar	خط عرضی	حرکت افقی در حروفی مانند t و F.
Crotch	فاق	یک زاویه تند داخلی که در آن دو حرکت به هم می‌رسند.(مثلا در حرف Y)
Curved Stroke	خطوط منحنی	هر حرکتی که صاف نباشد و دارای انحنا باشد
Descender	بخش بالارونده	بخشی از حروف که به سمت بالای خط میانه حرکت میکنند (در حروف بالا رونده مثل h و b )
Descender Line	خط فرود	خطی که حروف پایین رونده (مثل j و y) تا آنجا پایین می‌روند.
Descenders	حروف پایین‌ رونده	حروف f,g,j,p,q,y,z که بخشی از آن ها پایین تر از خط پایه است. (البته حرف z در برخی سبک ها بین خطوط پایه و میانه است و به عنوان حرکت پایین رونده محسوب نمی‌شود)
Diamond	الماس	به نقطه مربعی شکل گفته می‌شود که بخشی از حروف گوتیک است و یا به عنوان حرکت تزئینی استفاده می‌شود
Down Stroke	حرکات پایین‌رونده	حرکاتی که به سمت پایین حرکت می‌کنند (در سبک‌هایی مثل کاپرپلیت و براش کالیگرافی با فشار قلم همراه هستند)
Ear	گوش	خط کوچکی است که از حرف کوچک g در برخی از سبک‌های حروف به سمت بیرون کشیده می‌شود.
Entrance Stroke	حرکت آغازین	حرکتی که حروف با آن شروع می‌شوند
Exit Stroke	حرکت پایانی	حرکت پایانی حروف معمولا در سبک های پیوسته (که معمولا برای اتصال باید به سمت بالا حرکت کند)
Eye	چشم	فضای توخالی در حرف e
Filled-In Dot	نقطه توپر	در برخی حروف سبک های خوشنویسی مثل کاپرپلیت وجود دارد (مثل o,v,b,w )
Final (Terminal)	پایانه فاینال	به پایانه ای که شکل خاصی ندارد (پایانه ای که قطره ای، گلوله ای و منقاری نباشد)
Flag	پرچم	حرکت افقی در عدد 5.
Foot	پا	بخش پایینی حروفی مثل h که معمولا یا به صورت افقی و یا منحنی اضافه می‌شود (معمولا در سبک گوتیک و ایتالیک)
Gap	فاصله	در تایپوگرافی به انواع فاصله گفته می‌شود
Glyph	گلیف	نمایش بصری یک کاراکتر است، مانند یک حرف، عدد یا علامت نقطه گذاری (یعنی فاصله شامل نمی‌شود).
Hackle	یال	حرکت تزئینی کوچک که به برخی حروف (معمولا حروف بزرگ) سبک گوتیک و ایتالیک اضافه می‌شود
Hairline	خط بسیار نازک (ظرافت)	نازک ترین خط یک حرف یا حرکت
Hook	قلاب	خط منحنی و بیرون زده در پایانه حرف f (در حرف j و J نیز ممکن است باشد )
Horizontal Foot	پای افقی	بخش پایینی حروفی مثل h که به صورت افقی اضافه می‌شود (معمولا در سبک گوتیک و ایتالیک)
Horizontal Stroke	حرکت افقی	حرکتی که در راستای خطوط افقی کشیده می‌شود
Inline	اینلاین	سبک حروفی که یک خط در وسط آن ها قرار دارد
Inner-Letter Space	فضای درونی حروف	فضایی که در نواحی داخلی حرف تشکیل می‌شود
Inter-Letter Space	فضای بیرونی حرف	فضایی که در اطراف حرف تشکیل می‌شود
Interlinear Space	فاصله بین خطوط	فاصله بین خطوط نوشته (عناوین دیگر line spacing و x-space)
Interspace	فاصله بین حروف	فاصله بین حروف یک کلمه (عنوان دیگرinterliteral space)
Joint	نقطه اتصال	نقطه ای که حرکت به ساقه و بخش اصلی حرف می پیوندد.
Kerning	کرنینگ	فضای بین دو حرف مجزا است و به ایجاد تعادل بهتر بین حروف کمک می‌کند.
Leading	ارتفاع (فاصله بین سطور)	به فضای بین خطوط گفته می‌شود که اگر آن را تغییر دهیم ارتفاع پاراگراف تغییر میکند
Leg	ران	به بخش پایانی حروف R و K گفته می‌شود که به سمت راست و پایین حرکت می‌کنند به طوری که ابتدای آن به حرف متصل است و انتهای آن آزاد می باشد
Letter Shape	شکل حرف	همان letterform است
Letter Slant	زاویه خط	همان letter angle است
Letter Structure	ساختار حروف	به ساختار و اسکلت کلی حروف گفته می‌شود
Ligature	لیگاتور	زمانی که دو حرف با یکدیگر ترکیب می شوند و ظاهر آنها تغییر می‌کند.
Loop	حلقه	بخشی از یک حرکت که دوباره به خود می پیوندد یا از روی خود عبور می‌کند.
Loose	کشیده (فاصله کلمات یک متن)	هنگامی که فاصله بین حروف زیاد باشد و گویی متن کش آمده است
Lowercase Letters	حروف کوچک	حروف کوچک
Lower-Case Letters	حروف کوچک	حروف کوچک الفبا
Majuscules	حروف بزرگ	همان small letters است
Minuscules	حروف کوچک	همان capital letters است
Neck(Link)	گردن	حرکتی است که کاسه و حلقه حرف g کوچک دو طبقه را به هم وصل می‌کند.
Nib Width	عرض نوک فلزی	هر نوک فلزی سر تختی دارای عرض مشخصی است که به آن عرض نوک فلزی میگویند
Open Counter	فضای باز	فضای باز در حروف
Overhang	اویزه	به پایین ترین بخش حروفی مثل V و W میگویند که کمی از بدنه حرف آویزان شده است
Overlap	تداخل داشتن	هنگامی که دو یا چند حرف با یکدیگر تداخل پیدا میکنند و بخشی از آن ها به فضای دیگری وارد میشوند
Overturn	دور فوقانی	خط منحنی که از پایین به سمت بالا حرکت میکند، دور میزنید و مجدد به سمت پایین می‌رود
Pen Width	ضخامت قلم	اندازه عرضی نوک فلزی سرتخت را مشخص میکند
Serif	سریف، سرکش	یک حرکت کوچک است که در انتهای خطوط عمودی و افقی اصلی برخی از حروف اضافه می‌شود. همچنین به سبک حروفی گفته می‌شود که معمولا سبک قدیمی دارند و در آن ها سرکش دیده می‌شود
Shoulder	شانه	بخشی از حورفی مثل m، n و h که به سمت پایین و راست منحنی می‌شود.
Slant Lines	خطوط مورب	خطوط راهنمای مورب که برای خوشنویسی سبک هایی مثل کاپرپلیت و ایتالیک استفاده می‌شود
Space	فاصله	به فاصله های مختلف میتواند اطلاق شود (مثل فاصله بین حروف، بین کلمات و بین خطوط یک نوشته)
Spine	ستون	قسمت اصلی و منحنی حرف s.
Spur	سیخک	یک برآمدگی کوچک است که در بعضی از حروف G از حرکت اصلی بیرون میزند
Starting Stroke	حرکت آغازین	حرکتی که حروف کوچک برخی از سبک های خوشنویسی با آن آغاز می‌شوند و معمولا خط نازک هستند
Stem	تنه (ساقه)	بخش اصلی و بدنه حروف (معمولا ضخیم‌ترین بخش حروف).
Stress	استرس	بخشی از حرکات دارای انحنا که ضخیم ترین بخش های آن را شامل می‌شود (مثلا در حرف C)
Stroke	خط، حرکت	به اجزای تشکیل دهنده تمامی حروف گفته می‌شود. هر حرف از یک الی چند حرکت مختلف تشکیل می‌شود
Swash	حرکت تزئینی	یک سری حرکات تزئینی که معمولا در ابتدای حروف بزرگ اضافه می‌شود. همچنین میتواند به حرکات آغازین و پایانی حروف و کلمات نیز اضافه شود. این حرکات تزئینی بخشی از فلوریشینگ محسوب می‌شوند که جزئی از حروف به حساب می‌آیند و فلوریش ممکن است در اطراف متن و نوشته نیز اضافه شود و ضرورتا جزئی از متن نیست، اما با این وجود کلمه swash و flourish به جای همدیگر ممکن است به کار روند.
Tail	دم	معمولا به حرکت رو به زیر Q گفته می‌شود. بخش پایینی حروف کوچک g، j، p، q و y نیز گاهی اوقات دم نامیده می‌شوند.
Teardrop (Terminal)	پایانه قطره ای	در برخی فونت ها به پایانه هایی گفته می‌شود که به شکل قطره می باشند
Terminal	پایانه	اگر حرفی سریف (سرکش) نداشته باشد انتهای آن را پایانه میگویند. انواع مختلف پایانه شامل final,teardrop,beak,ball می‌شود
Thick Stroke	ضخامت (قوت)	خطوطی که دارای خط ضخیم هستند و معمولا با افزایش فشار به قلم ایجاد می‌شوند
Thin Stroke	ظرافت (ضعف)	خطوط که دارای خط نازک هستند و معمولا بدون فشار قلم ایجاد می‌شوند
Tight	فشرده (فاصله کلمات یک متن)	هنگامی که فاصله بین حروف کم باشد و متن گویی فشرده شده است
Tittle	نقطه	به نقطه حروف i و j گفته می‌شود
Tongue	زبان	در برخی از سبک های خوشنویسی (اکثرا گوتیک و ایتالیک) در وسط حرف e اضافه می‌شود و معمولا به صورت تمام افقی و یا افقی با پایان رو به بالا است
Tracking	کشیدگی (فاصله بین حروف)	به تمامی فضاهای بین حروف یک کلمه گفته می‌شود.امکان تغییر کشیدگی به جا دادن حروف بیشتر در فضای کوچک و یا پخش حروف درفضای تنگ کمک می‌کند. یک خوشنویسی حرفه ای میتواند طبق فضایی که دارد کشیدگی کلمات را طوری تنظیم کند که در یک نگاه متن چیدمان شده به نظر برسد
Turned Foot	پای منحنی	بخش پایینی حروفی مثل h که به صورت منحنی اضافه می‌شود (معمولا در سبک گوتیک و ایتالیک)
Typography	تایپوگرافی	هنر طراحی و چینش حروف برای نمایش بصری
Underturn	دور تحتانی	خط منحنی که از بالا به سمت پایین حرکت میکند، دور میزنید و مجدد به سمت بالا می‌رود
Up Stroke (Upright Strokes)	حرکات بالارونده	حرکاتی که به سمت بالا حرکت می‌کنند.(معمولا خط ظریف و نازک هستند)
Uppercase Letters	حروف بزرگ	حروف بزرگ
Vertex	دره	نقطه ای در پایین یک حرف که دو خط به هم می رسند، به عنوان مثال در حرف V و W (به پایین ترین نقطه انحنای حروفی مثل u نیز گفته می‌شود)
Vertical Stroke	حرکت عمودی	حرکتی که عمود بر خطوط افقی کشیده می‌شود
Waist Line	خط میانه	خطی که ارتفاع مقیاس خوشنویسی را نشان می‌دهد. (مقیاس خوشنویسی= فاصله بین خطوط پایه و میانه)
Weight	وزن	وزن چیزی است که به فاصله حروف مربوط می‌شود و میزان فاصله بین حروف را به شما می گوید. همچنین به میزان ضخامت و یا درهم تندیگی خطوط نیز گفته می‌شود
X-Height (Body Height)	ارتفاع حرف x	به ارتفاع حرف x گفته می‌شود که مقیاس خوشنویسی تمام یک متن و نوشته را اندازه میگیرد. در واقع حرف x نماینده تمامی حروفی است که بین خطوط پایه و میانه قرار دارند